09.04.2020 18:33

Skomentuj jako pierwszy!

Ostatnia szansa dla Tarnowa? – rozmowa z Ryszardem Nejmanem, pełnomocnikiem Izby Przemysłowo Handlowej d.s. polityki regionalnej

Na wstępie chciałbym zapytać, jakie są państwa nastroje po spotkaniu konsultacyjnym w Tarnowie?

Rozczarowanie. Chyba to słowo najlepiej odzwierciedla odczucia, nie tylko nasze, ale chyba wszystkich przedstawicieli samorządów i NGOs’ów z naszego subregionu, którzy uczestniczyli w spotkaniu. Zamknięta postawa urzędników, którzy pomimo rzeczowych argumentów z Sali bronili swojej wizji jak niepodległości. Czy tak powinny wyglądać konsultacje społeczne? Mam co do tego duże wątpliwości.

Ponieważ, jak się Pan zapewne domyśla, nie wszyscy śledzą na bieżąco przebieg prac nad strategią, proszę przypomnieć jakie uwagi zgłaszali państwo do tego dokumentu.

Ambitne propozycje. Liczyliście, że urzędnicy wojewódzcy zgodzą się na ich realizację?

Patrząc z punktu widzenia obowiązującego w Polsce porządku prawnego władze szczebla wojewódzkiego są zobowiązane do dbałości o zrównoważony rozwój. To co w ostatnich latach działo się w naszym województwie, można uznać za jego zaprzeczenie. Powiększanie się dysproporcji między subregionem krakowskim a resztą województwa, czy marginalizowanie jednego z 32 kluczowych dla rozwoju Polski miast do jakich strategie rządowe zaliczają jest Tarnów, jasno pokazują potrzebę zmian.

Nasze propozycje w dużej mierze wynikały wprost z istniejących dokumentów rządowych, publikacji naukowych oraz z zapisów w strategiach innych województw dotyczących miast podobnej wielkości. Tak więc, z formalno-prawnego punktu widzenia oczekiwaliśmy, że jeśli nie wszystkie, to przynajmniej spora część naszych uwag zostanie przyjęta. Oczywiście ktoś może powiedzieć, że to myślenie naiwne, że „Kraków nie będzie chciał podzielić się władzą”. Musimy jednak pamiętać, że jako mieszkańcy subregionu tarnowskiego również płacimy podatki w tym województwie, dlatego mamy prawo oczekiwać równego traktowania przez władze naszego regionu. Jeśli tak się nie dzieje, to nie najlepiej świadczy to o takiej władzy.

Z tego co wiem to jednak nie składają państwo broni, tylko podejmujecie kolejną próbę przekonania decydentów w naszym regionie…

Dokładnie tak. Na przełomie marca i kwietnia skierowaliśmy do Pana Marszałka Witolda Kozłowskiego pismo w którym szczegółowo odnieśliśmy się do przebiegu spotkania konsultacyjnego w Tarnowie. Przypomnieliśmy także czego dotyczyły nieuwzględnione przez urzędników uwagi, podpierając to argumentacją, która padła również podczas tarnowskiego spotkania. Podobnej treści pisma wystosowały również z tego co się orientuję powiat tarnowski oraz miasto Tarnów.

Czyli walczycie do końca

Można tak powiedzieć, jeśli się nie uda to przynajmniej będziemy mieć tę świadomość, że wykorzystaliśmy wszystkie przewidziane prawem instrumenty wpływu. Pismo, które wysłaliśmy do Pana Marszałka otrzymali do wglądu także radni sejmiku wojewódzkiego pochodzący z naszego subregionu. To ważne ponieważ finalnie to oni będą głosować nad przyjęciem strategii i będą mogli wtedy jeszcze przegłosować poprawki.

Czy epidemia Koronawirusa może pomóc w spowolnieniu procedury? Może wtedy pojawi się czas na głębszą refleksję u decydentów

Chciałbym w to wierzyć, jednak póki co prace nad strategią przebiegają w planowanym trybie, a sejmik zbiera się na obrady on-line.

Pozostaje więc życzyć państwu powodzenia

Bardzo dziękuję, od siebie chciałbym dodać, że te życzenia to tak naprawdę życzenia powodzenia dla całego naszego subregionu!

Poniżej zamieszczamy treść pisma wysłanego przez Izbę Przemysłowo-Handlową w Tarnowie do Marszałka Witolda Kozłowskiego  

Marszałek Województwa Małopolskiego

Witold Kozłowski

 

Szanowny Panie Marszałku,

W nawiązaniu do debaty regionalnej dot. Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego „Małopolska 2030”,która odbyła się w Tarnowie dn. 26.02.2020, z uznaniem odnotowaliśmy dostrzeżenie przez Władze Województwa problemu nierównomiernego rozwoju Małopolski; jednak sposoby przeciwdziałania temu zjawisku uważamy za połowiczne i niewystarczające.

Zaniepokojeni jesteśmy sposobem prowadzenia konsultacji dot. tego dokumentu. Doceniamy ujęcie w projekcie strategii tak istotnych z punktu widzenia wschodniej części województwa propozycji jak rozszerzenie instrumentu ZIT o aglomeracje tarnowską i sądecką czy osobna oś dedykowana obszarom zagrożonym trwałą marginalizacją, których zdecydowana większość znajduje się właśnie w tej części województwa. Ze sporym niepokojem zaważyliśmy jednak dość zamkniętą postawę osób odpowiedzialnych za powstawanie dokumentu, jeśli chodzi o ustosunkowanie się do pozostałych postulatów zgłaszanych przez samorządy i podmioty z subregionu tarnowskiego.

Dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju nie potrafiła logicznie odpowiedzieć na pytanie dlaczego w projekcie Strategii zostały wyszczególnione konkretne inwestycje transportowe wpisane do dokumentów krajowych (KPZK 2030 oraz koncepcja CPK) takie jak linia kolejowa Podłęże-Piekiełko, Beskidzka Droga Integracyjna czy północna obwodnica Krakowa a nie zostały wyszczególnione ujęte w tych samych dokumentach rządowych zgłaszane przez środowiska subregionu tarnowskiego droga ekspresowa S73 (drugi wjazd z Warszawy do Małopolski), wschodnia obwodnica Tarnowa czy linia kolejowa Kielce-Tarnów-Nowy Sącz. Nie mniej podtrzymała ona stanowisko odrzucające wpisane zgłaszanych inwestycji do projektu strategii. Uważamy, że te inwestycje również powinny być zapisane w Strategii. Taki brak konsekwencji w zapisach Strategii (do tego dokumentu wpisujemy tylko niektóre z ustaleń dokumentów centralnych) pokazuje, być może w sposób niezamierzony, jak traktowana jest Małopolska Wschodnia; a to oznacza, że rozwarstwienie między poszczególnymi subregionami będzie nadal narastać. Prowadząca debatę nie odniosła się  również do pozostałych postulatów takich jak budowa i rozwój kolei aglomeracyjnej w Tarnowie i Nowym Sączu czy modernizacja, pod kątem zwiększenia DMC drogi wojewódzkiej Tarnów – Konieczna, uzasadniając to zbyt dużym stopniem szczegółowości tych postulatów. Jednocześnie w strategii znajdują się analogiczne zapisy dotyczące rozwoju SKA w aglomeracji krakowskiej, rozwoju lokalnych trans-granicznych połączeń autobusowych ze Słowacją a także modernizacji dróg łączących Nowy Sącz ze Słowacją pod kątem zwiększenia DMC (takie niekonsekwencje mogą sugerować, że subregion tarnowski znajduje się poza należytym zainteresowaniem Marszałka).

Odrzucona została także uwaga (mamy nadzieję, że nie przez decydentów), dotycząca ujęcia w projekcie strategii funkcji wyższego rzędu które powinny pełnić Tarnów i Nowy Sącz,tak aby realnie stać się biegunami rozwoju dla wschodniej części województwa. W odpowiedzi na tę uwagę Pani Dyrektor powołała się na Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego który definiuje pożądane wyposażenie poszczególnych ośrodków, nie odnosząc się do odpowiedzi obecnych na sali że zapis na jaki powołuje się pani dyrektor odnosi się jedynie do minimalnego wyposażenia wszystkich stolic subregionów nie uwzględniając znacząco wyższego potencjału Tarnowa i Nowego Sącza względem Nowego Targu i Zakopanego oraz Oświęcimia i Chrzanowa (w myśl tego dokumentu Tarnów i Nowy Sącz posiadają lepsze wyposażenie niż jest to wymagane, pomimo iż w porównaniu z innymi ośrodkami tej wielkości w kraju widać wyraźne braki w infrastrukturze gospodarczej a także sportu kultury i nauki zaś w odniesieniu do Tarnowa Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju na stronie 91 postuluje wprost wzmocnienie w tym mieście funkcji metropolitalnych).

Z uznaniem odnotowujemy fakt, że Dyrektor Departamentu Środków Europejskich zapowiedział przeprowadzenie pod koniec przyszłej perspektywy budżetowej analizy dot. ewentualnego podziału województwa na dwa regiony NUTS-2 (choć naszym zdaniem do tych prac podobnie jak w innych województwach należy przystąpić już teraz), cieszymy się również z faktu że Departament Środków Europejskich za każdym razem zabierając głos na forum ogólnopolskim zabiega o dołączenie podregionów Małopolski Wschodniej do programów rozwojowych Polski Wschodniej, jednak naszym zdaniem umieszczenie postulatywnych zapisów w strategii (dot. analizy ewentualnego podziału statystycznego, oraz starań o uwzględnienie Wschodniej Małopolski w programach rozwojowych dla Wschodniej Polski) pozwoliłoby na zapewnienie kontynuacji tej polityki niezależnie od wyników kolejnych wyborów.

Nie do przyjęcia dla wschodniej Małopolski jest argumentacja (przytaczana przez Pana Dyrektora), że oś dedykowana marginalizowanym gminom oraz ZIT zamyka kwestię, postulowanego przez środowisko subregionu tarnowskiego, dodatkowego wsparcia południowo-wschodnich podregionów NUTS-3 województwa. Naszym zdaniem dodatkowe wsparcie na poziomie całych podregionów NUTS-3 tarnowskiego, nowosądeckiego i nowotarskiego doskonale uzupełniałoby program wsparcia marginalizowanych gmin (np. wyszczególniony w osi dla gmin zmarginalizowanych cel CP1 dotyczący wsparcia projektów badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw wydaje się trudny do realizacji w gminach wiejskich; niemniej objęcie nim także miast w których strefie oddziaływania funkcjonalnego takie gminy się znajdują ułatwiłoby jego realizację przynosząc korzyść także tym gminom). Jednocześnie oś dla podregionów Małopolski wschodniej w jakiś sposób rekompensowałoby brak ich ujęcia w programach wsparcia dla Polski Wschodniej (podregiony NUTS-3 tarnowski, nowosądecki i nowotarski osiągają wskaźniki gospodarcze znacznie poniżej średniej dla województw Polski Wschodniej).

Uważamy, że zagadnienia deglomeracji, które mocno promowane jest przez rząd RP a którego przejawy widać w polityce innych regionów (np. Województwo Podkarpackie w którym część urzędów regionalnych znajduje się w Krośnie, Przemyślu i Tarnobrzegu) muszą znaleźć się w tworzonej strategii. Sondaż telefoniczny przeprowadzony na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego nie powinien być w tym zakresie ostateczną wykładnią kierunków polityki.

Naszym zdaniem temat ten wymaga przeprowadzenia w województwie szerokiej debaty, choćby w kontekście raportu przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju „Uwarunkowania delokalizacji centralnych urzędów w Polsce” (Lipiec 2019). Osobną kwestią jest brak odniesienia w projekcie strategii do kwestii deglomeracji na szczeblu krajowym podczas gdy Tarnów jest jednym z 10 miast wytypowanych przez rząd na potencjalne nowe lokalizacje urzędów centralnych.

Dlatego też prosimy o ponowne przeanalizowanie postulatów zgłaszanych przez środowiska subregionu tarnowskiego, pod kątem ujęcia ich w projekcie Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego „Małopolska 2030”.

Chcemy również podkreślić, że wygłoszona przez przedstawicieli Województwa opinia, że tworzymy Strategię, a Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego  już mamy, nie wytrzymuje krytyki. PZP WM jest zachowawczy, przygotowywany przez inną ekipę i naszym zdaniem w wielu miejscach niezgodny z obecnymi kierunkami Polityki Regionalnej Rządu RP, i jako taki po przyjęciu Strategii powinien być tworzony ponownie (a przynajmniej poddany wnikliwej aktualizacji).

 

Z poważaniem

   Prezes IPH                                                                            Pełnomocnik IPH d.s. polityki regionalnej

Zbigniew Proć                                                                                         Ryszard Nejman

Do wiadomości:

Wicemarszałek Województwa Małopolskiego – Tomasz Urynowicz

Członek Zarządu Województwa Małopolskiego – Edward Czesak

Członek Zarządu Województwa Małopolskiego – Marta Malec-Lech

Burmistrz Zakliczyna; Członek Komitetu Sterującego ds. Rozstrzygnięć Strategicznych działającego w ramach Zespołu ds. Strategii „Małopolska 2030”– Dawid Chrobak

Radni Sejmiku Wojewódzkiego:

- Stanisław Sorys

- Krzysztof Nowak

- Wojciech Skruch

- Piotr Dziurdzia

- Józef Gawron

- Stanisław Pasoń

- Piotr Lachowicz

- Grzegorz Biedroń

- Jadwiga Wójtowicz

- Marta Mordarska

Przewodniczący Rady Miasta Tarnowa – Jakub Kwaśny

Prezydent Miasta Tarnowa – Roman Ciepiela

Przewodniczący Rady Powiatu Tarnowskiego – Paweł Smoleń

Starosta Tarnowski – Roman Łucarz